Erteleme, bireylerin sorunlarla yüzleşmek yerine geçici bir rahatlama sağlamak amacıyla başvurdukları bir kaçış yöntemidir. Bir görevi hemen yerine getirmek yerine, daha sonraya erteleme kararı almak, zihinsel açıdan rahatlatıcı gibi görünebilir. Ancak, ertelemenin aslında hedeflerinize ulaşma sürecinizi olumsuz etkileyen bir alışkanlık olduğu bilinmelidir. Erteleme hastalığı nedeni ile zamanla ertelenen görevler birikir ve başarıya giden yol tıkanabilir. Günlük hayatta bile erteleme nedeni ile pek çok olumsuz durum yaşanabilmektedir.
Erteleme hastalığı, diğer adı ile “Procrastination”, kişinin yapması gereken işleri sürekli olarak ertelemesi, yapmaktan kaçınması ya da ötelemesi durumunu ifade eder. Bu durum, işe başlamadan önce bir kez daha başka bir şey yapma, işi tamamlamak yerine bilinçli bir şekilde eylemden kaçınma ya da ağırdan alma olarak tanımlanabilir. Toplumda oldukça yaygın olan bu durum, bireylerin görevlerini ertelemek için bahaneler ve kaçış yolları bulmalarına neden olur. Birçok kişi zaman zaman işlerini erteleyebilir, ancak erteleme hastalığı durumunda, bu alışkanlık bilinçli bir tercih olmaktan çıkarak kişi için sorunlu bir hale dönüşür. Bu hastalığa sahip olan kişilerin iş ve okul yaşantılarıyla birlikte sosyal ilişkileri de olumsuz etkilenebilir.
Erteleme hastalığı, kişinin yapması gerekenler için ihtiyacı olan şartlara sahip olmasına rağmen, bu işi bir veya birkaç kez ertelemesi ya da işten kaçınması durumunu ifade eder. Bu alışkanlık, günlük yaşantıyı olumsuz etkiler ve işleri sürekli erteleyenler, zamanı etkili kullanamayarak profesyonel hayatta büyük zorluklarla karşılaşabilirler. İşin bitmesi gereken süreye yaklaştıkça ise stres artar. Bu durum, stresin artmasına ve özgüvenin düşmesine neden olabilir.
Erteleme Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Erteleme hastalığına sahip kişiler, yapılması gereken işleri sürekli olarak ötelerler. Planlanan saatte işi tamamlamak yerine sürekli olarak erteleyip başka işlere yönelirler. Bu alışkanlık zaman içinde kronikleşir. Erteleme hastalığı yaşayanların sıklıkla taşıdıkları belirtiler ise şu şekilde sıralanabilir:
- Son Ana Kadar Bekleme Alışkanlığı: Erteleme hastalığına sahip olan kişi, yapması gereken işleri sürekli olarak son ana kadar bekletir. Ödevler, projeler ve diğer sorumluluklar genellikle son güne ya da saate kadar ertelenir.
- Öncelik Belirlemede Zorluk: Kişi, işlerin önceliklerini belirlemede güçlük çeker. Hangi görevin daha önemli olduğunu ya da hangi işin öncelikli olarak tamamlanması gerektiğini belirlemekte zorlanır. Bu durum zaman yönetimi sorunları ile de yakından ilişkilidir.
- Bahane Üretme Eğilimi: Erteleme hastalığına sahip birey, erteleme davranışını haklı çıkarmak için sürekli olarak bahaneler bulma eğilimindedir.
- Odak Kaybı ve Boşa Harcanan Zaman: Görevlere odaklanmak yerine, kişi başka aktivitelere yönelir ve zamanını boşa harcar. Sosyal medya, televizyon izleme, oyalanma veya gereksiz işlerle meşgul olma gibi aktiviteler, asıl yapılması gereken görevlerin önüne geçer.
- Sürekli Son Dakika Yetişme Kaygısı: Sürekli erteleme sonucunda zaman daraldıkça, işler birikir ve kişi sürekli olarak son dakikada yetişme kaygısı yaşar. Bu durum yoğun stres seviyelerine yol açar, artan stres motivasyonu azaltır ve performansı olumsuz etkiler.
- Mükemmeliyetçilik: Bazı bireyler, mükemmeliyetçi düşünce kalıplarına sahip oldukları için işleri ertelemeye meyillidir. Kusursuz olmayan bir işi yapmaktan kaçınırlar çünkü başarısızlık korkusuyla mücadele ederler. Bu durum, işleri erteleme eğilimini güçlendirir.
- Motivasyon Eksikliği: Erteleme hastalığına sahip kişiler, işlere başlama ile tamamlama konusunda motivasyon eksikliği yaşarlar. İşlere başlamakta yapmakta zorlanırlar ve işleri tamamlamak için de gerekli motivasyonu bulmakta güçlük çekerler. Bu durum, işlerin sürekli olarak ertelenmesine ve yapılacakların sürekli olarak birikmesine neden olur.
Erteleme Hastalığı Nasıl Geçer?
Erteleme hastalığı ile mücadele eden bireyler için ilk adım, sorunu kabul etmektir. Ardından, işe odaklanmayı engelleyen faktörleri belirleyip ortadan kaldırmak önemlidir. Konsantrasyonu artırmak için gerekli adımlar atıldıktan sonra, işleri parçalara bölmek ve belirlenen zaman çerçevesinde bu parçaları tamamlamak gerekir. Doğru ve etkili zaman yönetimi, iyi bir planlama ve kişinin belirlediği kurallara sadık kalması, bu süreçte oldukça önemlidir. Bu adımların uygulanmasında kararlılık önemlidir.
Erteleme hastalığının tedavisi, bireyin zihninde başlayan bir süreçtir. Eğer birey kendi başına bu durumu aşmakta zorlanıyorsa, bir uzamdan profesyonel destek alabilir. Belirtiler arasında yer alan kötü zaman yönetimini düzenlemek ve iyileştirmek, kişiyi motive ederek işlerin uygun zamanda tamamlanmasını kolaylaştırabilir.
Birey, kendisi için uygun ve uygulanabilir bir plan yapmalı, günlük ve saatlik olarak bu plana sadık kalmalıdır. İşleri öncelik sırasına koymak, önemli görevlere öncelik vermek, belirlenen süre içinde işi tamamlamak, motivasyonu artıracak ve bireyin kendine olan güvenini de geri getirecektir.
