Öfke, genellikle olumsuz bir çağrışım yaratmasına rağmen, aslında sevmek veya üzülmek gibi doğal bir duygudur. Kısaca ifade etmek gerekirse, öfke; bireyin hoşlanmadığı, istemediği bir durumla karşılaştığında ortaya çıkan tepkisidir. insanlar birçok durumda öfke hissedebilirler. Ancak öfkenin karşılaşılan durumla orantılı olmadığı ve karşıdaki kişiyle olan iletişimi bozduğu durumlarda, buna öfke kontrol bozukluğu ismi verilmektedir.
Öfke kontrol bozukluğu, genellikle duygularını sürekli içine atan ve farkında olmadan bastırmakta olan bireylerde ortaya çıkmaktadır. Bu sürekli bastırılan duygu, beklenmedik bir anda ve kontrolsüz bir şekilde ortaya çıkabilir. Bu öfke patlamaları, basit bir sinirlenme durumunda oldukça farklıdır. Kişi öfke kontrol bozukluğu yaşıyorsa, bireyin sağlıklı düşünmesini engel olacaktır ve kişi, düşünce ile davranışları kontrol edemeyecek hala gelir. Bu durum, bazen kısa süreli olabilir, fakat genellikle kişiler, öfke patlamaları sonrasında büyük bir pişmanlık hissedebilirler.
Öfke Kontrol Bozukluğu Belirtileri
Zaman zaman sinirlenmek ya da kişinin sakinliği kaybetmesi, her zaman öfke kontrol bozukluğu durumuna işaret etmez. Durumu doğru bir şekilde analiz edebilmek için mutlaka konu hakkındaki uzmanlarla görüşmek gerekir. Genel olarak öfke kontrol bozukluğu belirtilerini ise şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Aşırı stres hali yaşamak
- Aşırı gergin bir ruh halinde olmak
- Kalp atışlarında hızlanma durumu
- Kan basıncında artış
- Nefes alışverişinin düzensiz bir hale gelmesi
- Bir eşyaya ya da bir kişiye veya kendi kendine vurma isteği gibi şiddet eğilimi göstermek
- Kimseyle iletişim kuramama hali
- Sabırsızlık hali
- Yüksek sesle, bağırarak konuşmak
- Kalp çarpıntısı
- Ellerde ve ayaklarda karıncalanma
- Avuç içinde terleme
- Göğüs sıkışması
Yukarıda sayılan belirtiler, kişiyi ve çevresini oldukça zora sokabilecek olan durumlardır. Bu nedenle öfke kontrol bozukluğu olan kişilerin, profesyonel bir yardım alması iyi olacaktır.
Öfke Kontrol Bozukluğu İçin Ne Yapmak Gerekir?
Öfke nöbetleri kontrol altına alınmadığında, bireyler hem kendilerine hem de çevrelerine zarar verebilir ve böyle durumlarda kişilerin genellikle yalnızlaşma eğilimi artar. Bu durum ise kişilerin daha fazla problem yaşamasına yol açabilir ve öfke patlamaları daha da kontrol edilemez bir hale gelebilir. Bu sebeple öfke kontrolü çalışmaları büyük önem taşır. Psikoterapi uygulamaları, öfkenin kontrol edilmesinde kilit bir rol oynar. Rahatsız edici belirtilerin tespiti, kontrol altına alınması ve ortadan kaldırılmasında bu uygulamalar etkili olabilir.
Psikoterapi, çocukluk dönemi travmaları, günlük stres, zihinsel bozukluklar gibi durumların yönetilmesine de yardımcı olur. Psikoterapi seansları sırasında, terapi yanında antidepresan gibi ilaçlar da kullanılabilir. Diğer yandan öfke patlamalarının altında yatan herhangi başka bir hastalık varsa, öncelikle bu hastalığın tedavi edilmesi gerekebilir.
Bilişsel davranış terapisi, öfke kontrol bozukluğuna iyi gelebilmektedir ve sıklıkla tercih edilen yöntemler arasında yer alır. Bu terapiler, öfke atakları yaşayan bireylerin, kendileri ve sosyal çevreleriyle ilgili düşüncelerini anlamalarına odaklanır. Bu sayede birey, içinde bulunduğu durumun farkına vararak öfke nöbetlerinin zihinsel etkilerini de sebeplerini de anlamaya başlayacaktır.
