Siyanür nedir sorusu, özellikle de son zamanlarda sıkça aratılan bir konudur. Erzincan’da gelen maden heyelanı sonrasında Fırat Nehri ve yeraltı su kaynaklarına sızacağı tehlikesinin bulunduğu söylenen siyanür, zehirli bir yapıya sahiptir. Siyanür, mevcut halde organik ve inorganik şekillerde bulunur. Endüstriyel anlamda üretilir ve kullanıldığı alanda gerçekten de çok etkili bir yapıya sahiptir. Siyanürün yapısında hidrosiyanik asit ve buna bağlı olarak türeyen metal tuz bulunur.
Siyanürün genel yapısı ise tam bir zehir maddesidir. Yine bu maddenin farklı çeşitlerinin olduğunu da söylemek mümkün. Mesela sodyum siyanür ve potasyum siyanür, bunlardan en çok bilinenleridir. Endüstriyel faaliyetlerde kullanılan siyanür ise amonyak (NH3) ile CO gazlarının birleştirilmesi ile olur. Siyanür nedir sorusunu bu şekilde yanıtlayabiliriz.
Siyanür Nerede Bulunur?
Siyanür nedir sorusunu yanıtladığımıza göre, şimdi de siyanür nerede bulunur sorusunu yanıtlayalım. Siyanür, endüstriyel faaliyetlerde kullanılmak amacıyla özel olarak üretilir. Organik bileşenleri arasında ise nitril grubu mevcuttur. Aslında bunları zehirli maddeler arasında nitelendiremeyiz. Hatta bu grupta citalopram, fadrozol ve ledrozol gibi ilaçlar da mevcuttur. Bunlar bazı bitki ve hayvanlar tarafından üretilebilmektedir.
Aynı zamanda böcek ve bakterilerin de siyanür üretebileceğini söyleyebiliriz. Kira, badem, erik, kayısı, şeftali, fasülye, turp, patates, lahana, şalgam, mısır ve brokoli de siyanürün bileşenlerini üretebilmektedir. Siyanür beyaz granüle benzemekte olup, toz haline de getirilebilir. Yapısı kolay bir erimeye sahiptir. Su ve başka herhangi bir sıvı maddeyle karıştırılması durumunda ise öldürücü etkiye sahip bir kimyasala dönüşebilir.
Siyanür Zehirlenmesi Neden Olur?
Siyanür nedir konumuz dahilinde, şimdi de siyanür zehirlenmesi neden olur ona bakalım. Siyanür zehirlenmesi, sebze ve meyvelerde yüksek miktarda siyanür bulunmasıyla meydana gelir. Yüksek miktarda siyanür oranı demek, insan vücudu için tehlike demektir. Siyanür, günümüzde en çok da sigara dumanı içerisinde yer alır. Aynı zamanda yangın esnasında çıkan dumanda da yüksek miktarda siyanür mevcuttur.
Siyanür, vücut içerisine girdiğinde kandaki methemoglobine geri dönüşümsüz olarak bağlanır. Bu özelliği ile birlikte dokulara oksijen beseleme özelliğini kaybettirir. Bunun sonucunda ise oksijen azlığı meydana gelir ve devamında ise hipoksik şok ile ölüm meydana gelir. Siyanür, insanlar için genel anlamda çok öldürücü ve tehlikeli bir zehir içerikli maddedir.
Siyanür Nedir: Siyanür Zehirlenmesinde Tedavi İşlemi Nasıl Olur?
Siyanür zehirlenmesi durumları, özellikle de içerisinde bulunduğumuz şu süreçte çok daha tehlikeli bir hal almıştır. Siyanür tedavisinde, bu maddenin zehirli olmayan bir başka metabolize çevrilmesi gerekir. Bunu sağlamak için de hastaya sodyum nitrat verilir. Bu kimyasal madde, methemoglobin’e siyanürden önce bağlanır. Sonrasında ise siyanür ile reaksiyona girmesi için sodyum tiyosülfat maddesi verilir ve bu sayede de tiyosiyanat oluşur. Vücut için toksik olmayan bu madde, böbreklerden atılır. Siyanür zehirlenmesinin solunum yoluyla olması durumunda, kişinin o ortamdan hemen en kısa sürede uzaklaşması gerekmektedir. Yine kişinin üzerindeki kıyafetlerin çıkarılması ve cildinin tamamının da sabunlu suyla iyice yıkanması gerekir.
Siyanür zehirlenmesinde yapılacak tedavi kapsamında, kişini göz bölgesinin de en az 20 dakika kadar suyla yıkanması gerekiyor. Kişiye müdahale edecek ekipler ise önlem almak amacıyla koruyucu kıyafetler kullanmalıdır. Kişiye o süreçte oksijen tedavisi uygulanması da yine etkili olacak müdahaleler arasındadır.
Siyanür zehirlenmesinin ağız yoluyla gerçekleşmesi durumunda ise 300 ml yani yaklaşık olarak %0,1 oranında potasyum permanganat ve aşağı yukarı %3 oranındaki sabit hidrojen poreksit ile birlikte midenin yıkanması gerekir. Tüm bu işlemlerin doğru şekilde uygulanması sayesinde siyanür zehirlenmesine karşı iyi bir tedavi işlemi gerçekleştirilmiş olunacaktır.
Siyanür Kullanım Alanları Nelerdir?
Siyanür nedir konumuzda, şimdi de bu zehirli içeriğin kullanım alanlarına bir bakalım. Siyanür kullanım alanları oldukça yaygındır. Endüstri başta olmak üzere taşıma, maden sanayi, demir çelik üretimi, altın ve gümüş aramaları, hiydrosiyanik asit üretimi, sentetik kauçuk uygulamaları ve plastik üretiminde kullanılır. Elbette ki tüm bu üretim konularında çok dikkatli olunması gerekmektedir. Aksi halde siyanürün kontrolden çıkması durumunda çevre bölgeler çok ciddi oranda zehirlenebilir. Bu da insanlar ve diğer canlıların yaşamı için son derece tehlikeli bir durumun cereyan etmesine sebep olur.
Ayrıca siyanür nedir konumuza ek olarak, gündemi ciddi şekilde ilgilendiren Erzincan altın madeninde toprak kayması konulu içeriğimizi de okuyabilirsiniz.
