Dünya genelinde birçok hayvan türü, insan faaliyetleri, küresel ısınma, iklim değişiklikleri ve avcılık gibi nedenlerden dolayı, yok olma tehlikesi ile karşı karşıya. Dünyadan nesli tükenmekte olan hayvanlar, maalesef gün geçtikçe artmakta. Bu türlerin kaybolması, ekosistemlerde denge bozukluğuna, biyoçeşitliliğin azalmasına ve ciddi anlamda ekolojik sorunlara da yol açmaktadır. Bu yazıda, dünyamızda nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya kalan bazı hayvanları listeledik…
Kutup Ayısı
İklim değişikliğinin yarattığı sorunlar sebebiyle, nesli tükenmekte olan hayvanlar arasında yer alan kutup ayıları, uzun süredir bu tehlike altındaki türler listesinin başında yer alıyorlar. Kutup ayıları, avlanma, beslenme ve dinlenme amaçlı kullandıkları buz kütlelerinin hızla erimesi nedeniyle büyük bir tehdit altındalar. Küresel ısınmanın etkisiyle eriyen buz kütleleri, kutup ayılarının yaşam alanlarının bozulmasına neden olmakta. Elde edilen veriler, son 10 yılda kutup ayısı nüfusunun yarı yarıya azaldığını göstermekte.
Caretta Caretta
Ülkemizden de yer alan ve oldukça yakında tanıdığımız deniz kaplumbağası türlerinden biri olan caretta carettalar, maalesef nesli tükenme riski altında bulunan hayvanlar arasındadır. Gemişleri dinozor çağına kadar uzandığına inanılan bu kaplumbağalar, yavrulama dönemi dışında genellikle karaya çıkmazlar. Yumurtalarını, annelerinin açtığı çukurlara gömen caretta carettaların yavruları, iki ayın sonunda yumurtadan çıkarak doğrudan denize yönelirler ve yaşamlarını denizde sürdürürler. Caretta carettaların yumurtlama sahaları genellikle ülkemizin güney sahillerinde yer almaktadır. Ancak insan kalabalığı, yavrulama alanlarının plajlara dönüştürülmesi ve sahil bölgelerinde bırakılan çöpler gibi etkenler nedeniyle caretta carettaların nesli tehlike altındadır.
Çita
Dünyanın en hızlı koşan kara hayvanı olarak bilinen çita, kedilerle aynı aileden gelmekte olup ilginç benekleri ve zarif vücut yapısıyla dikkat çeker. Bugün çitaların büyük bir çoğunluğu Güney ve Doğu Afrika bölgelerinde yaşamaktadır. Ancak bu muazzam hızlı hayvanın nüfusu gün geçtikçe azalmaktadır. 2016 verilerine göre çitaların sayısının 7 bin civarına kadar düştüğü tahmin edilmektedir. Çitalar, 2016 yılından bu yana nesli tükenmekte olan hayvanlar arasında “yüksek risk taşıyan” kategorisinde yer almaktadır. Çita popülasyonuna en büyük zararı yanlış avlanma ve Asya bölgesinde iklim değişikliklerinin neden olduğu afetler vermektedir.
Macellan Pengueni
Eğlenceli videoları ile pek çok kişi tarafından bilinen bu penguenler, maalesef nesli tükenmekte olan hayvanlar arasında yer almaktadır. Dünyanın en büyük penguen kolonisi olarak tanıdığımız ve Arjantin’in Patagonya bölgesinde yaşayan Macellan penguenleri, küresel ısınmanın etkisiyle ciddi bir tehdit altında. Ferdinand Magellan’dan adını alan bu sevimli penguenlerin neslinin devamını sağlamak amacıyla bölgede yapılan çalışmalar hala devam etmekte.
Komodo Ejderi
Komodo ejderi, Varanus komodoensis adlı dev bir kertenkele türüdür ve genellikle Endonezya’nın Komodo, Rinca, Flores ve Gili Motang adalarında bulunan Komodo Milli Parkı’nda yaşar. Komodo ejderleri, sık ormanlar, açık çalılıklar ve kuru savanlarda yaşar. Bu türün nesli tükenmekte olan hayvanlar listesinde yer almasının birkaç nedeni vardır. Bunlardan birisi, bu canlıların yaşam alanlarının azalmasıdır. İnsanların faaliyetleri nedeniyle ham bu canlının habitatı yok edilmekte hem de besin kaynaklarında azalma olmaktadır. Korumalı bir alanda yaşamalarına rağmen, Komodo ejderlerinin nüfusu hala tehdit altındadır ve koruma çabaları devam etmektedir.
Deniz İguanası
Deniz iguanası, Galápagos Adaları’na özgü bir türdür ve dünyada denizde yaşayan tek kertenkele türüdür. Bu özgün iguana türü, suda yüzebilme yeteneği ve deniz altında yiyecek arayabilme adaptasyonları ile dikkat çeker. Deniz iguanaları, sığ sularda alg yiyerek beslenirler ve dalgaların altına dalma yetenekleri, özellikle Galápagos Adaları’ndaki kayalık kıyı şeritlerindeki yiyecek kaynaklarına ulaşmalarını sağlar. Nesli tükenmekte olan deniz iguanası, birkaç tehditle karşı karşıyadır. Özellikle Galápagos Adaları’ndaki habitat kaybı, iklim değişiklikleri, kara tabanlı yaban hayvanları ile rekabet, insan etkileşimi ve turizm aktiviteleri bu türü olumsuz etkilemektedir. İnsanlar tarafından getirilen yaban hayvanları, özellikle deniz iguanalarının yumurtalarını ve yavrularını avlarlar. Deniz iguanası, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından “tehdit altında” olarak sınıflandırılmıştır.
Cava Gergedanı
Cava gergedanı, Asya’nın Endonezya adalarından biri olan Cava’da yaşayan bir gergedan türüdür. Bu tür, dünyadaki en küçük gergedan türlerinden biridir ve ağırlıkları genellikle 900 kg civarındadır. Cava gergedanları, koyu gri renkleri ve gövdesinde kırışıklıklar bulunan, kısa bacakları ve tek bir boynuzları ile tanınırlar. Nesli tükenmekte olan hayvanlar arasında yer alan Cava gergedanları, ormanlık alanlarda yaşarlar ve genellikle yoğun bitki örtüsü altında gizlenirler. Ana besin kaynakları, yapraklar, sürgünler ve meyvelerdir. Sosyal olarak izole bir yaşam tarzını benimserler ve genellikle yalnız ya da birkaç bireyden oluşan küçük gruplar halinde görülürler. Bu gergedan türü, özellikle avcılık ve habitat kaybı nedeniyle büyük bir tehdit altındadır. Gergedanın boynuzları nedeniyle acımasızca avlanması, insanların bu nadir türü hedef alması, ormanların yok edilmesi gibi sebepler Cava gergedanlarının neslinin yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmasına neden olmuştur.
