Ülkemizde bazı kronik hastalıklar, diğerlerinden çok daha sık bir şekilde karşımıza çıkıyor. Hemen hemen 10 kişiden 3’ünde ya da 1’inde görülebilen, Türkiye’de en yaygın hastalıklar kategorisinde yer alan rahatsızlıklar, görülme sıklığına göre şu şekilde sıralanabiliyor:
- Diyabet
- Hipertansiyon
- Kalp ve Damar Hastalıkları
- KOAH
- Kanser
- Mide ve bağırsak hastalıkları
Bu kronik hastalıklar, her yıl yüzbinlerce kişide görülebiliyor. Bu kronik hastalıkların birçoğu, başlangıç aşamasında hiç belirti vermeyebiliyor. Ancak süreç içerisinde, ilerledikçe bu hastalıkların ortaya çıkması söz konusu oluyor. Bu nedenle, kronik hastalıkların erken teşhisleri için düzenli olarak sağlık kontrollerinden geçmek ve muayene olmak büyük önem taşıyor. Dilerseniz Türkiye’de en yaygın hastalıklar konusunda biraz daha yakında bakalım.
Diyabet
Yapılan araştırmalara, Türkiye’de 20-79 yaş aralığında, 7 milyona yakın diyabetli olduğunu göstermekte. Bu rakamın yetişkin nüfusun neredeyse %15’ine denk geliyor. Bu da diyabetin ülkemizde ne kadar yaygın olduğunu göstermekte.
Diyabet, Tip 1 ve Tip 2 olarak ikiye ayrılmakta. Bu iki tipin belirtileri de nedenleri de farklılık gösterebiliyor. Tip 1 Diyabette genetik faktör ön plana çıkarken, Tip 2 Diyabet, daha sonra oluşabiliyor. Aşırı kilo, yaşlılık, hareketsiz bir yaşam, stres, beslenme alışkanlıkları, aile öyküsü gibi faktörler, Tip 2 Diyabete neden olabilmekte.
Hipertansiyon
Hipertansiyon, kalpten vücuda taşınan kanın atardamar duvarlarına uyguladığı kuvvetin, kalp hastalığı gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilecek kadar yüksek olduğu bir tıbbi durumu ifade eden bir terimdir. Bu durum aynı zamanda yüksek tansiyon olarak da bilinir.
Yetişkinlerde görülen hipertansiyon vakalarının büyük bir çoğunluğu (%90-95) belirli bir nedenle ilişkilendirilmemekte. Tanımlanabilir bir nedeni olmayan bu hipertansiyon türüne birincil (primer) hipertansiyon denir ve genellikle zaman içinde kademeli olarak gelişir. Nadir durumlarda ise hipertansiyon, altta yatan bir tıbbi durumdan kaynaklanabilir.
Ayrıca hipertansiyon, aşırı kilo, hareketsiz yaşam tarzı, tuz ve sodyumu fazla tüketmek, sigara, alkol, stres, böbrek hastalıkları, diyabet gibi nedenlerden de oluşabilmektedir.
Kalp ve Damar Hastalıkları
Türkiye’de en yaygın hastalıklar arasında yer alan kalp ve damar hastalıkları, pek çok hastalığı kapsamaktadır. Başlıca kalp ve damar hastalıkları arasında şunları saymak mümkündür:
- Koroner arter hastalığı: koroner atardamarların tıkanması ya da daralması hastalığıdır. Bu durum ani ölümlere yol açabilen kalp krizine neden olur.
- Kalp ritim sorunları
- Kalp kapakçık hastalıkları
- Kalp kası hastalıkları
- Kalp enfeksiyonu
Kalp ve damar hatalıklarının oluşma nedenleri arasında, kötü beslenme, genetik faktörler, hareketsiz yaşam, aşırı kilo, sigara, enfeksiyonlar, stres, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve diyabet gibi faktörler bulunmaktadır.
KOAH
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), solunan havanın akciğerlerden etkili bir şekilde geri çıkartılamamasıyla karakterize edilen bir akciğer hastalığıdır. KOAH’ın temelinde, kronik bronşit ve amfizem adını alan iki hastalık bulunmaktadır.
Türkiye’de en yaygın hastalıklar arasında akciğer hastalıkları sıkça görülmektedir. KOAH bunlardan biridir. KOAH’ın başlıca nedeni olarak sigara içimi gösterilmektedir. Dünya genelinde en yaygın görülen hastalıklardan biri olan KOAH’ın ilerleyişi, günlük sigara tüketimine bağlı olarak farklılık gösterebilir. KOAH’a neden olan diğer faktörler arasında mesleki deformasyonlar, hava kirliliği, yaş ve genetik sayılabilir.
Kanser
Yapılan araştırmalara ve elde edilen verilere göre Türkiye’de en sık görülen kanser tipleri şu şekildedir:
- Meme kanseri
- Tiroid kanseri
- Kolorektal kanser
- Rahim kanseri
- Akciğer kanseri
- Prostat kanseri
- Mesane kanseri
- Mide kanseri
- Rahim ağzı kanseri
Bu kanserlerin görülme sıklığı cinsiyete göre değişiklik göstermektedir. Kadınlar arasında en yaygın kanser türü meme kanseri olarak bilinmektedir ve neredeyse her 4 kadından 1’inde bu kanser tipi görülmektedir. Erkekler de ise prostat kanseri, en sık görülen kanserler arasında yer almaktadır.
Kanserlerin etkin tedavisi için erken teşhis çok önemlidir. Bu nedenle, özellikle belli bir yaşa gelmiş yetişkin kişilerin düzenli olarak kontrol yaptırması, hayati önem taşımaktadır.
Mide ve Bağırsak Hastalıkları
Gastrointestinal sistem olarak da adlandırabileceğimiz sindirim sistemi hastalıkları, yani mide ve bağırsak hatalıkları, Türkiye’de en yaygın hastalıklar arasında yer almaktadır. Bu hastalıkları şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Reflü
- Gastrit
- Mide Ülseri
- Mide fıtığı
- Kolit ve Crohn Hastalığı
- Hemoroid
- Pankreatit
- Karaciğer ve safra kesesi hastalıkları
- Kanserler
Bu hastalıkların oluşmasının hemen hepsinde beslenme oldukça etkilidir. Bununla birlikte H.Pylori gibi bakteriler, parazitler, enfeksiyonlar, genetik yatkınlık, alkol ve sigara tüketimi durumlar, sindirim sistemi hastalılarına yol açmaktadır.
