Osteoporoz yani kemik erimesi, iskelet sistemini oluşturan yüksek oranda kalsiyum içeren kemiklerin, yaş ilerledikçe hızlanan yıkım sürecine bağlı olarak zayıflamasını ifade eden bir durumdur. Günümüzde pek çok kişide, özellikle yaşlılarda kemik erimesi görülmektedir. Kemik erimesi belirtileri, erken dönemde teşhis edilirse, önlenmesi ya da geciktirilmesi mümkün olabilir.
Kemik yapımı, genellikle çocukluk döneminde hızlı bir şekilde gerçekleşir ve 20’li yaşların sonlarına doğru kemik yapımı ile yıkımı dengelenir. Ancak 20’li yaşların sonlarından itibaren bu denge değişir ve yaş ilerledikçe kemik yıkımı artar.
Osteoporoz, kalsiyum ve D vitamini alımına dikkat edilmezse, özellikle dengesiz beslenme mevcutsa, yaş ilerledikçe ortaya çıkabilir. Erken dönemde belirtiler pek fark edilmese de yaş ilerledikçe kemiklerde ciddi hasarlara neden olabilir. Bu nedenle, yaşlılık döneminde kalsiyum ve D vitamini takviyeleriyle beslenmeye özen göstermek, osteoporoz riskini azaltabilir. Rutin taramalar aracılığıyla hastalık erken dönemde tespit edilmeli ve gerekli tedavi prosedürleri titizlikle uygulanmalıdır.
Kemik Erimesi (Osteoporoz) Nedir?
Sağlıklı ve genç kemikler, güçlü kollajen liflere bağlı mineraller ve çoğunlukla kalsiyum tuzlarından oluşan bir yapıya sahiptir. Yaşlanma süreciyle bu yapı, gücünü kaybedip zayıflayabilir. Ancak osteoporoz durumunda kemik yoğunluğundaki aşırı düşüş nedeniyle kemikler çok daha kırılgan bir hal alır. Osteoporoz, kelime anlamıyla “süngerimsi” veya “gözenekli” kemikleri ifade eder; bu durumda kemik içinde boşluklar oluşur ve kemiklerin yoğunlukları azalır. Bu durum, kemiklerin kırılmaya ve çatlamaya daha fazla eğilimli hale gelmesine neden olur.
Osteoporoz, genellikle kırık veya çatlak geliştikten sonra yapılan görüntüleme testleri sonucunda ortaya çıkar. El bilekleri, omurga ve kalça gibi bölgelerdeki kemikler, osteoporozla ilişkilendirilen kırık oluşumunun en yaygın olduğu bölgelerdir. Kemik erimesi, yaşla birlikte görülme sıklığının arttığı bir durumdur.
Kemik Erimesi Belirtileri
Kemik erimesi belirtileri, erkenden dönemde ortaya çıkmayabilir. Kemik yoğunluğundaki azalmaya rağmen, kırık veya çatlama olmadığı sürece veya kemik yoğunluğu testleri yapılmadığı müddetçe hastalık tespit edilmesi zordur. Osteoporoz ilerledikçe, hastalar birtakım belirtiler hissedebilirler. Kemik erimesi belirtileri, genellikle aşağıdaki gibidir:
- Omurga içinde oluşan kırık ya da çökmüş omur sebebiyle ortaya çıkan bel ağrıları
- Zamanla kemik eğriliğinin gelimesiyle, boyun kısalması.
- Kamburlaşma, çarpık duruş ve çeşitli duruş bozuklukları
- Basit durumlarda bile kırılma ve çatlama olması.
Yukarıda sayılan kemik erimesi belirtileri, osteoporozun ileri aşamalara ulaştığı ve kemik hasarlarının ortaya çıktığı dönemlerde kendini gösteren semptomlardır. Hastalık bu aşamaya ulaştığında, kemiklerdeki hasarın geri döndürülmesi pek de mümkün değildir. Bu nedenle, ileri yaşlardaki bireylerin osteoporozdan kaçınmak için yaşam tarzı değişiklikleri yapmaları, beslenmelerine dikkat etmeleri ve düzenli olarak spor yapmaları önemlidir. Menopoz sonrası dönemdeki kişiler için ise hekimlerinin önerdiği aralıklarla kemik yoğunluğu tarama testleri yaptırılmalıdır.
Kemik Erimesine Neden Olan Etmenler
Yukarıda da açıkladığımız gibi kemik erimesi, genellikle yaş ilerledikçe ortaya çıkmaktadır. Çünkü kemik yıkımı, kemik yapımında çok daha hızlı bir şekilde gerçekleşir. Tabloyu kötüleştiren diğer etmenler ise sağlıksız beslenme, hareketsiz yaşam tarzı gibi durumlardır. Kemik erimesine yol açan durumları şu şekilde özetleyebiliriz:
- Yetersiz beslenme sonucu, kalsiyum, fosfor ve D vitamini düşüklüğü
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Genetik
- Yaşlılık
- Menopoz
- Çeşitli hormonal bozukluklar
- Bazı ilaçlar
- Sigara
Eğer kemik erimesi belirtileri sizde de varsa ya da ileri yaş ve menapoz gibi bir durumunuz varsa kısa süre içerisinde bir uzmanla görüşmeniz iyi olacaktır. Sağlık durumunuza göre, rutin taramalarınızı ve testlerinizi yaptırmanızı öneririz.
